داستان قیمت قطعات (بخش اول)

تعریفی ساده از قیمت یک محصول

قیمت یکی از مهمترین پارامترهای هر کسب و کاری است. بسیاری از کسب و کارهای سودآور فقط به علت عدم توجه به قیمت گذاری مناسب و رقابتی نابود شده اند. بسیاری دیگر به خاطر انعطاف نداشتن در برابر تغییرات قیمتی جای خود را به رقبای هوشمندتری داده اند. در شرایط حاضر که قیمت های قطعات حتی ساخت داخل به صورتی شگفت آور در حال تغییرند ممکن است این سوال پیش بیاید که چه پارامترهایی قیمت قطعات را تغییر می دهند. آگاهی از فرایند قیمت گذاری قطعات به شما کمک می کند تا محصولات را به قیمت مناسب بخرید. به شکلی بسیار ساده قیمت یک محصول فیزیکی جمع ارزش مواد اولیه ، ارزش افزوده ایجاد شده ، هزینه سربار و سود مورد انتظار می باشد. داستان قیمت گذاری قطعات صنعتی که قطعات خودرو نیز زیر مجموعه ای اآز آن است نیز جدای از این قواعد نیست. هزینه مواد اولیه مصرفی بر حسب نوع مواد و میزان مصرف قابل محاسبه می باشد.

قیمت یک قطعه = ارزش مواد اولیه مصرفی + ارزش افزوده + سهم سربار + سود مورد انتظار

منابع اطلاعات اولیه برای قیمت

1- قیمت مواد اولیه

قیمت عمده مواد مصرفی به کار رفته در ساخت قطعات خودرو قابل مشاهده در مراکزمرجع و بورسهای کالا می باشند و بر اساس وزن به کار رفته در ساخت قطعه قابل محاسبه می باشند.

2- ارزش افزوده توسط فناوری و فرایند

2-1- ارزش افزوده توسط فناوری

اما یکی از مهمترین بخشهای یک محصول میزان ارزش افزوده ای است که از مرحله مواد اولیه تا محصول نهایی در مراحل ساخت آن ایجاد می شود. این ارزش افزوده می تواند فرایندهای تولیدی ساده ای ریخته گری ، ماشینکاری ، تزریق پلاستیک و … باشند و یا می توانند یک فناوری خاصی باشد که در اختیار یک کشور یا یک شرکت خاص قرار دارد. برای مثال فناوری ساخت بخش حسگراکسیژن سنسور اکسیژن در اختیار چند شرکت معدود در دنیا نظیر بوش ، زیمنس ، دلفی ، دنزو و … قرار دارد و هر شرکتی که بخواهد این قطعات را تولید کند باید یا این قطعه را از آنها بخرد یا اصطلاحا تحت لیسانس آنها تولید کند. هر چه فناوری به کار رفته در ساخت قطعه پیشرفته تر باشد جدای از فرایندهای تولیدی قیمت قطعه بیشتر خواهد بود.

2-2- ارزش افزوده توسط فرایند

بخش مهم دیگر در ارزش افزوده قطعات مربوط به فرایند تولید و ماشین آلاتی است که در تولید این قطعه به کار می روند. قطعات دینامیکی خودرو (قطعات در حال حرکت) به خصوص قطعات سیستم موتور و گیربکس از جمله قطعاتی هستند که از تلرانسهای تولید و انطباقی بسیار دقیقی باید پیروی کنند. عدم رعایت این انطباقها و تلرانسها علاوه بر ایجاد مشکلات مونتاژی می توانند موجب عملکرد ضعیف قطعات و مجموعه های خودرو شوند. برای مثال ترموستات در قطعات خودرو قطعه ارزان قیمتی به حساب می آید. استفاده نکردن از مواد استاندارد در فنر، کپسول وکس و حتی بدنه قطعه و بی دقتی در رعایت اندازه های قطعه می تواند هزینه های بسیار سنگینی را به مصرف کننده تحمیل کند. اصطلاحا سوختن موتور یکی از این مشکلات جدی است. بنابراین استفاده از ماشین آلاتی که برای تولید دقت لازم را باید داشته باشند به عنوان پارامتری بسیار مهم بسیار حائز اهمیت می باشد. بخش عمده ای از ارزش افزوده به مواد اولیه توسط این ماشین آلات ایجاد می شود. هر چه دستگاههای تولیدی و ابزار آنها دقیقتر باشند ارزش افزوده بیشتری ایجاد شده و طبیعتا قیمت قطعه هم بیشتر می شود.

با توجه به اینکه صنعت خودرو استانداردهای دقیقی دارد استفاده از مواد اولیه مناسب و ماشین آلات دقیق برای دستیابی به اندازه ها و انطباقهای تولیدی و عملکرد مناسب قطعه بسیار حائز اهمیت است

3- سربار

سربار یک شرکت شامل تمامی هزینه های آن شرکت است. هزینه های دستمزد نیروی انسانی، انرژی، ارتباطات، لوازم مصرفی، حمل و نقل، اجاره یا استهلاک بناها و …. در بخش سربار قرار می گیرند. حال اگر بتوان سهم سربار برای تولید و عرضه هر محصول را محاسبه کرد، این سهم به قیمت محصول اضافه خواهد شد. بنابراین کاهش سربار در تولید یکی از روشهای کاهش قیمت تمام شده محصول می باشد. استفاده از دستگاهها و ماشین آلاتی که انرژی کمتری مصرف می کنند موجب کاهش سهم سربار خواهد شد. همچنین اتوماسیون و کاهش نیروی انسانی یکی دیگر از روشهای کاهش سهم سربار می باشد.

استفاده از ماشین آلاتی که مصرف انرژی کمتری دارند و اتوماسیون نقش مهمی در کاهش سربار و به تبع آن کاهش قیمت تمام شده دارد

4- سود

سود مورد انتظار برای عرضه هر قطعه بخش بسیار مهم و متغیری است که قیمت قطعات رسیده به دست مصرف کننده را تعیین می کند. در مورد تولید کننده بسته به نوع قطعه، دانش فنی به کار رفته در تولید قطعه، تیراژ تولید و نیاز بازار سود قطعه می تواند متغیر باشد. از سوی دیگر هر چه واسطه های عرضه یک محصول به بازار کمتر باشند، حاشیه سودهایی که واسطه ها به قطعه اضافه می کنند کمتر و در نهایت قیمت نهایی محصولی که به دست مصرف کننده می رسد کمتر می شود. استفاده از فناوریهای نوین ارتباطی مانند بستر اینترنت موجب می شود قیمت محصولی که به دست مصرف کننده می رسد کاهش پیدا کند.

کاهش واسطه های عرضه محصول موجب کاهش اختلاف قیمت تولید کننده و قیمت عرضه به مصرف کننده شود.

خلاصه آنچه در گفتار بعدی خواهد بود:

اگر بخواهیم با دقت به فرایندهای تعیین قیمت برای قطعات خودرو بپردازیم سه مرحله با سه فرایند مجزا قابل تشخیص خواهد بود. امروزه در بسیاری از شرکتها و سازمانها از یکی از این روشها برای تعیین قیمت محصولات استفاده می شود. هر کدام از این روشها مزایا و معایب خود را دارند که بسته به نوع کسب و کار قابل استفاده است. این روشها عبارتند از:

• روش استعلام
• روش آنالیز قیمت
• روش قیمت هدف